Odpowiedzialność karna za wprowadzenie zamawiającego w błąd

Na płaszczyźnie ustawy Prawo zamówień publicznych posłużenie się przez wykonawcę nieprawdziwymi informacjami, czy też w inny sposób wprowadzenie zamawiającego w błąd może się skończyć dla wykonawcy wykluczeniem z postępowania. Jednakże to nie koniec konsekwencji prawnych jakie mogą spotkać takiego wykonawcę. Otóż istnieje możliwość, że za tego typu czyn wykonawca lub jego przedstawiciel będzie ponosił odpowiedzialność karną.

Jak wynika z art. 297 § 1 Kodeksu karnego kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego od instytucji dysponujących środkami publicznymi zamówienia publicznego, przedkłada podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania zamówienia publicznego, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. 

Przedmiotem wykonawczym oszustwa finansowego jest podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne pisemne oświadczenie. Art. 297 k.k. dotyczy zarówno pism wymaganych przez przepisy uPzp, jak i oświadczenia samorzutnie przedkładane przez wykonawcę podczas postępowania przetargowego. Oszustwo finansowe jest przestępstwem formalnym. Jego dokonanie następuje niezależnie od tego, czy doszło do udzielenia świadczenia (w tym wypadku zamówienia publicznego), o które ubiegał się wykonawca.

Jak stwierdzono w orzecznictwie, "sam fakt przedłożenia poświadczających nieprawdę dokumentów w celu wskazanym w przepisie art. 297 § 1 KK jest wystarczający dla przyjęcia, że sprawca wyczerpał jego znamiona, oczywiście chodzi o dokumenty, bez których w ogóle nie byłoby możliwym uzyskanie zamówienia publicznego, niezależnie od ich treści”.

W związku z powyższym, jeżeli wykonawca w celu uzyskania zamówienia publicznego przedkłada zamawiającemu istotne dla uzyskania zamówienia podrobione, przerobione, poświadczająe nieprawdę, nierzetelne dokumenty lub oświadczenia popełnia przestępstwo oszustwa finansowego. W takim wypadku zamawiający na podstawie art. 304 kpk ma obowiązek zawiadomić o takich okolicznościach organy ścigania. Po wydaniu prawomocnego wyroku sądu karnego stwierdzającego popełnienie tego przestępstwa taki wykonawca powinien podlegać wykluczeniu z dalszych postępowań przetargowych na podstawie art. 24 ust. 1 pkt. 13 i 14 uPzp.